Stolarka drewniana oferuje niepowtarzalny wygląd i elegancję. Wielu jej użytkowników ceni także naturalność tego materiału. Często jednak przed wyborem okien drewnianych powstrzymuje nas obawa przed tym, że szybko ulegną zniszczeniu, wypaczą się lub rozeschną, bądź będą charakteryzowały się gorszymi parametrami użytkowymi, niż okna aluminiowe albo PVC.
Czy takie obawy są słuszne? W dobie nowoczesnych technik produkcji – zdecydowanie nie!
Okna drewniane kiedyś i teraz
PVC, z którego obecnie masowo produkuje się okna, zostało wynalezione w XIX wieku. Stolarka okienna wykonana z PVC zaczęła upowszechniać się dopiero w drugiej połowie XX wieku, powoli wypierając najpopularniejsze wcześniej okna drewniane. Niższa cena i łatwość pielęgnacji zadecydowały o rosnącej popularności PVC. Czy oznacza to jednak, że okna z PVC są lepsze od drewnianych? Nie współcześnie!
Często okienna stolarka drewniana kojarzy się ze zniszczonymi, obłażącymi z farby, nieszczelnymi oknami ze starych kamienic i wiejskich chat. Stare okna drewniane rzeczywiście mogły szybko ulec uszkodzeniu czy zacząć gnić, a ich wymiana na PVC była całkowicie zrozumiała. Winę za taki stan rzeczy ponosił jednak nie tyle sam materiał, co niedoskonałe metody produkcji i zabezpieczania drewna oraz niestaranny montaż. Warto też pamiętać, że w przeszłości nie była możliwa konstrukcja okna z jedną, dużą szybą – okna drewniane były więc dzielone przez szprosy konstrukcyjne na mniejsze plansze, a takie rozwiązanie odbijało się negatywnie na szczelności okien.
Nowoczesne metody produkcji i wyśrubowane normy, jakie muszą spełnić w UE wszystkie okna sprawiają, że współczesne okna drewniane są znacznie trwalsze i bardziej funkcjonalne niż te wstawiane do domów jeszcze trzydzieści lat temu. Obecnie produkowane okna drewniane mają więc w istocie niewiele wspólnego z tymi, z jakimi mieli do czynienia nasi pradziadkowie.
Parametry okien drewnianych
Parametry okien drewnianych mogą być obecnie takie same – albo nawet lepsze – od okien aluminiowych czy PVC. Ich właściwości użytkowe uzależnione są bowiem przede wszystkim od dodatkowego wyposażenia i procesu produkcji.
Niedawne zmiany w zaleceniach dotyczących stolarki okiennej i drzwiowej zabraniają produkcji okien o współczynniku przenikania ciepła (Uw) wyższym niż określony w rozporządzeniu. Od 2017 r. w przypadku standardowych okien, wykorzystywanych w budynkach jednorodzinnych dopuszczalna wartość tego współczynnika wynosi 1,1 a w przypadku okien połaciowych (dachowych) ma wartość maksymalnie 1,3. Dotyczy to okien niezależnie od tego, z jakich zostały wykonane materiałów – a więc nie mamy możliwości kupienia okien drewnianych, które nie zapewnią odpowiedniej termoizolacji.
Pozostałe parametry – takie jak izolacja akustyczna, współczynnik przenikania ciepła lepszy niż wymagany – uzależnione są od wybranego wyposażenia: m.in. od zastosowanego w oknie pakietu szybowego. Okna drewniane, podobnie jak okna PVC i aluminiowe, mogą być też wyposażone w zabezpieczenia antywłamaniowe czy szyby bezpieczne, gwarantujące, że w razie potłuczenia nie rozpadną się na ostre odłamki.
Produkcja, montaż i pielęgnacja okien drewnianych przesądzają o ich trwałości
Okna drewniane mogą być bardzo trwałe – o ile zostaną odpowiednio zabezpieczone podczas procesu produkcji. Dlatego warto wybierać wyłącznie okna pochodzące od renomowanych producentów.
– Na każdym etapie procesu produkcji okien należy weryfikować, czy na drewnie nie ma niedoskonałości takich jak pęcherzyki czy nierówności. Tylko stała kontrola gwarantuje największą jakość i trwałość produktu – mówi specjalista marki DAKO, producenta okien z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem. – Aby zabezpieczyć drewno przed wilgocią i uszkodzeniami pocięte profile impregnuje się metodą natrysku wielostrumieniowego, a potem gotowe okna dodatkowo pokrywane są kilkoma warstwami lakieru.
Impregnacja i lakierowanie dobrze zabezpieczają drewno, chroniąc je przed wilgocią i szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych. Aby jednak okna były szczelne i nie uległy wypaczeniu, muszą też zostać prawidłowo zamontowane – i dotyczy to każdego rodzaju okien. Dokładne wymierzenie otworu okiennego, prawidłowe oczyszczenie, użycie odpowiedniej ilości pianki – to wszystko wpływa i na szczelność okien, i na ich trwałość. Właściwości termoizolacyjne może poprawić także trójwarstwowy montaż zwany czasem „ciepłym”.
Niektóre właściwości okien może też polepszyć konkretny rodzaj drewna. Na przykład najpopularniej stosowana w Polsce sosna ma bardzo niski współczynnik przenikania ciepła i wiele osób chętnie wybiera ją do produkcji okien energooszczędnych. Meranti z kolei jest twardym rodzajem drewna, a więc także wytrzymałym, bardzo odpornym na warunki atmosferyczne.
Faktem jest jednak, że okna drewniane co jakiś czas wymagają specjalnej pielęgnacji – zwłaszcza po zimie. Ramy należy oczyszczać z brudu, wykorzystując do tego celu łagodne preparaty i upewniać się, że nie doszło do uszkodzeń lakieru który chroni drewno przed warunkami atmosferycznymi. Po kilku latach użytkowania (ok. 5-7) stolarka może wymagać także konserwacji.
Zalety okien drewnianych
Do zalet okien drewnianych można więc zaliczyć prestiżową elegancję, naturalny, piękny wygląd, dobre właściwości użytkowe oraz fakt, że z ich wykorzystanie daje duże możliwości aranżacyjne. Różne rodzaje drewna w połączeniu z różnymi lakierami (transparentnymi bądź kryjącymi) pozwalają na uzyskanie szerokiego wyboru, wysokiej jakości stolarki okiennej. Okna drewniane są także najlepszym wyborem dla domów utrzymanych w określone stylistyce – na przykład wiejskich dworków, domów z elewacją wykończoną drewnem, domów drewnianych albo urządzonych w rustykalnym stylu. Poza tym drewno, dzięki swoim właściwościom dobrze sprawdza się także w produkcji dużych przeszkleń – podczas gdy PVC nie zawsze może być w takich przypadkach używane.
Okna PVC i aluminiowe mogą wprawdzie przy zastosowaniu okleiny drewnopodobnej imitować wygląd drewna, efekt jednak nigdy nie będzie w pełni naturalny.
Czy więc warto wybierać okna drewniane? Zdecydowanie tak! Jeśli tylko uznamy, że ich estetyka dobrze skomponuje się z wyglądem naszego domu i wymarzonym wystrojem wnętrz oraz dysponujemy odpowiednim budżetem. Ostateczna decyzja powinna być uzależniona od naszych potrzeb i preferencji – z pewnością nie należy jednak wykluczać okien drewnianych z obawy przed tym, że szybko ulegną zniszczeniu lub będą nieszczelne.