Ciężko sobie obecnie wyobrazić większy plac budowy bez obecności dźwigów, zwanych też żurawiami, budowlanych. Ich zastosowanie znacznie przyspiesza niemal wszystkie prace i ułatwia ich realizację. Istnieje podziałów żurawi, opartych na różnych kryteriach. W niniejszym tekście przedstawimy niektóre z nich i przybliżymy zastosowanie tego rodzaju sprzętu na placach budowy.
Rodzaje żurawi
Dźwigi budowlane klasyfikuje się ze względu na m.in. sposób posadowienia, typ wysięgnika czy miejsce obrotu.
Ze względu na sposób posadowienia:
Stacjonarne
Żuraw samochodowy tego typu stosuje się w sytuacjach, gdy wymagana jest duża precyzja. Dźwigi stacjonarne zazwyczaj charakteryzują się bardzo dużym zasięgiem pracy i sporym udźwigiem. Spotyka się je głównie na większych placach budów. Żurawie te można zakotwić bezpośredni do budynku. Za ich wadę zaś trzeba uznać wysokie koszty montażu i demontażu oraz brak możliwości przemieszczania.
Przejezdne
Zwane też kołowymi lub samojezdnymi. Ich niewątpliwą zaletą jest możliwość swobodnego poruszania się po placach budowy, a nawet drogach publicznych. Dzięki temu sprawdzają się idealnie w sytuacjach, gdy występuje konieczność przemieszczania dźwigu. Do wad żurawi tego typu zaliczyć trzeba zaś mały zasięg prac i stosunkowo wysokie koszty eksploatacji. Mogą występować też w wersji gąsienicowej lub przystosowanej do poruszania się po torach kolejowych.
Ze względu na typ wysięgnika:
Wodzakowe
W maszynach tego typu ramię dźwigu pozostaje nieruchome, a elementem ruchomym jest sam wysięgnik. Przesuwając się wzdłuż ramienia, umożliwia podnoszenie przedmiotów znajdujących się w różnym oddaleniu od wieży dźwigowej.
Wychylne
W żurawiach typu wychylnego wysięgnik pozostaje stacjonarny, modyfikacje odległości pracy są zaś możliwe dzięki ruchowi ramienia dźwigu w pionie.
Ze względu na miejsce obrotu:
Dolnoobrotowe
Jak sama nazwa wskazuje, dźwigi tego typu obracają się przy podstawie wieży. Najczęściej idzie to w parze z samobieżnością urządzenia.
Górnoobrotowe
W przypadku żurawi tego typu, obracająca się część dźwigu znajduje się na wysokości ramienia. Reszta wieży pozostaje nieruchoma. Najczęściej taki mechanizm spotyka się przy dźwigach stacjonarnych.
Zastosowanie żurawi budowlanych
Dźwigi służą w głównej mierze transportowi materiałów budowlanych i innych ciężarów. Przy użyciu odpowiednich elementów (np. kosz transportowy) mogą być używane do transportu ludzi.
Żurawie znajdują zastosowanie przy m.in. wstawianiu okien w blokach, miejscowym tynkowaniu, przenoszeniu materiałów budowlanych na paletach (np. cegły, dachówki, kostka brukowa czy pustaki), czy mocowaniu stropów prefabrykowanych. Przy ich pomocy znacznie skraca się czas transportu zarówno surowców, jak i personelu pomiędzy kondygnacjami. Ułatwiają też dokonywanie niezbędnych napraw. Stosuje się je także przy nanoszeniu poprawek na zewnętrznych częściach budowli oraz stawianiu szkieletu budynku. W przypadku tych pierwszych jest to szybsza i tańsza opcja od stawiania rusztowań (zwłaszcza gdy chodzi o wyższe piętra). Co więcej, po zamontowaniu do ramienia specjalnej łyżki, dźwig może pełnić funkcję koparki lub ładowarki. Jeśli zastosuje się łyżkę zamykaną, można w ten sposób transportować materiały sypkie jak piasek lub żwir, co może się okazać nieocenione na placu budowy.
Podstawowe parametry techniczne dźwigów budowlanych
Do głównych parametrów technicznych żurawi należą: udźwig, wysokość podnoszenia i rodzaj napędu.
Udźwig określa nominalną, maksymalną wielkość obciążenia, przy której dźwig może nadal właściwie pracować. Przekroczenie tej wartości wiąże się z ryzykiem uszkodzenia sprzętu. Podaje się go zazwyczaj w kilogramach lub tonach przy większych gabarytowo urządzeniach.
Wysokość podnoszenia określa długość odcinka, po którym może się poruszać podnośnik dźwigu, a więc maksymalną wysokość, na jaką można transportować rzeczy daną maszyną. Podawana jest w metrach.
Jeśli o napęd chodzi, zazwyczaj będziemy mieć do czynienia z układem hydraulicznym. Rzadziej spotyka się zaś dźwigi napędzane elektrycznie.
Podsumowanie
Dźwigi budowlane to wszechstronne urządzenia, mogące znaleźć zastosowanie w mnogości prac budowlanych. Stanowią nieodłączny element wielu placów budowy i mogą w znacznym stopniu przyspieszyć postępy przy wznoszeniu budowli.