Przy dzisiejszej szczelności okien, nierzadko zdarza się, że wentylacja nie jest dostatecznie wydajna, co kończy się ich zaparowywaniem lub zroszeniem a w dalszej perspektywie pogorszeniem stanu zdrowia domowników. Prostym, acz uciążliwym rozwiązaniem jest ich uchylanie. Wydajniejsze i o wiele mniej kłopotliwe będzie zainstalowanie nawiewników.
Do czego służą nawiewniki
Podstawową rolą nawiewników jest zapewnienie prawidłowej wentylacji i stałego dopływu świeżego powietrza bez konieczności otwierania okien. Przeznaczone są do stosowania w pomieszczeniach z wentylacją grawitacyjną oraz mechaniczną wywiewną. Nie wpływają one na obniżenie dźwiękoszczelności, a nowoczesne modele wyposażone są nawet w filtry antysmogowe. Polska firma Brevis jest najbardziej znanym polskim producentem wykorzystującym najnowsze badania i technologie w produkowanych przez nich nawiewnikach okiennych. Przepływ powietrza ma miejsce dzięki różnicy ciśnień na zewnątrz i wewnątrz. Występują w nich różne rodzaje regulacji, np. nawiewniki higrosterowane reagują na zmiany wilgotności względnej.
Wymogi prawne dotyczące ilości powietrza dostarczanego do domów
Wymagania odnośnie do objętości wentylowanego powietrza określa norma PN-83/B-03430 wraz z późniejszą poprawką Az3:2000. Odnosi się ona zarówno do mieszkań, jak i budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej.
Strumień objętości powietrza wentylującego dla mieszkań określa się jako sumę strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeń kuchni, łazienki, oddzielnego ustępu i ewentualnego innego pozbawionego okien (np. garderoba). Normy w tej sytuacji są niezależne od wielkości mieszkania i przedstawiają się następująco:
- kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchenkę gazową lub węglową – 70 m3/h
- kuchnia z oknem zewnętrznym, wyposażona w kuchenkę elektryczną – 30 m3/h w mieszkaniu do 3 osób; 50 m3/h w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób
- kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona w kuchenkę elektryczną – 50 m3/h
- kuchnia bez okna zewnętrznego, wyposażona w kuchenkę gazową, obowiązkowo z mechaniczną wentylacją wywiewną – 70 m3/h
- łazienka z WC lub bez – 50 m3/h
- oddzielny WC – 30 m3/h
- pomieszczenie bezokienne (garderoba) – 15 m3/h
- pokój mieszkalny oddzielony od pomieszczeń kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi lub pokój znajdujący się na wyższym poziomie w wielopoziomowym domu jednorodzinnym, lub w wielopoziomowym mieszkaniu domu wielorodzinnego – 30 m3/h. Wymiana powietrza w ciągu godziny powinna być równa co najmniej kubaturze pokoju
Strumień objętości powietrza wentylacyjnego w budynku mieszkalnym jest określony przez sumę strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeń pomocniczych. Normy dla nich przedstawiają się następująco:
- w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę gazową lub węglową – 70 m3/h
- w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę elektryczną – 30 m3/h w mieszkaniu do 3 osób; 50 m3/h w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób
- w kuchni bez okna zewnętrznego wyposażonej w kuchnię elektryczną – 50 m3/h
- w łazience (z WC lub bez) – 50 m3/h
- w wydzielonym WC – 30 m3/h
- w pomocniczym pomieszczeniu bezokiennym – 15 m3/h
- w kuchni bez okna zewnętrznego, wyposażonej w kuchnię gazową, obowiązkowo z mechaniczną wentylacją wywiewną – 70 m3/h
- dla pokoju mieszkalnego oddzielonego od pomieszczeń kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi lub pokoju znajdującego się na wyższym poziomie w wielopoziomowym domu jednorodzinnym, lub w wielopoziomowym mieszkaniu domu wielorodzinnego – 30 m3/h
Norma porusza także kwestię nawiewników. Powinny być one instalowane, jeśli założone są okna o współczynniku infiltracji „a” (ilość powietrza, jaka przenika w ciągu 1 godziny przez 1 metr szczeliny okna lub drzwi balkonowych, przy różnicy ciśnień 1 daPa/m3) mniejszym niż 0,3 m3/(mhdaPa2/3). Strumień powietrza przepływającego przez całkowicie otwarty nawiewnik, przy różnicy ciśnienia po obu jego stronach 10 Pa, powinien mieścić się w granicach:
– od 20 do 50 m3/h w przypadku wentylacji grawitacyjnej,
– od 15 do 30 m3/h dla wentylacji mechanicznej wywiewnej
Ponadto, nawet w pozycji zamkniętej powinny dostarczać minimalną ilość powietrza – 20-30% wydajności maksymalnej danego nawiewnika.
Nawiewniki higrosterowane – budowa i zasada działania
Nawiewniki higrosterowane należą do grupy sterowanych automatycznie. Wyposażone są w czujnik z taśmy poliamidowej, reagujący na zmianę wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu. Otwiera on przesłonę nawiewnika i zwiększa strumień powietrza dopływającego do wnętrza, gdy wilgotność w nim wzrasta, oraz przymyka ją, kiedy spada ona poniżej określonego poziomu. Dzięki temu dopływ świeżego powietrza jest dostosowany do aktualnych potrzeb mieszkańców. Zakres ich działania to najczęściej przedział 35 – 70%. Przy wilgotności poniżej tej wartości otwarcie pozostaje minimalne, a powyżej 70% – maksymalne. Nawiewniki higrosterowane posiadają także ręczne blokady w pozycji minimalnej.
Montaż nawiewników
Nawiewniki można zamontować na kilka sposobów. Najczęściej spotykane są takie, które wprawiono w ramy okienne. Poza tym instaluje je się także w zewnętrznych roletach lub górnych częściach ścian (tych zewnętrznych oczywiście). Ważne jest, aby znalazły się przynajmniej 2 m nad podłogą – dzięki temu napływające przez nie świeże powietrze zdąży się nagrzać, co zapobiegnie odczuciom chłodnego przeciągu. Montaż nawiewników okiennych może nastąpić zarówno na etapie produkcji, jak i w już wprawionych oknach. Mogą one być zamontowane pomiędzy górną krawędzią szyby zespolonej a ramiakiem skrzydła, ale wygodniej jest umieścić nawiewnik w profilu skrzydła lub ościeżnicy. Dostępne są również modele wprawiane we wnętrzu profili okiennych (nawiewniki wszybowe), jednak ten typ montuje się tylko w czasie produkcji. Warto pamiętać, aby montaż nawiewników pozostawić fachowcom – każda firma je produkująca powinna dysponować odpowiednio do tego przygotowanymi pracownikami.
Podsumowanie
Nawiewniki okienne to bardzo dobry sposób na zapewnienie odpowiedniej wentylacji w domu, zważywszy na poziom szczelności produkowanych dzisiaj okien. Niezbędną ilość dostarczanego do wnętrz świeżego powietrza regulują przepisy prawne, m.in. norma PN-83/B-03430. Nawiewniki higrosterowane o automatycznej regulacji to jedna z lepszych opcji, gdyż zapewniany przez nie dopływ powietrza jest dostosowany do aktualnych potrzeb dzięki używanych w nich czujnikach wilgotności względnej w pomieszczeniu. Montaż nawiewników może mieć miejsce zarówno na etapie produkcji okien (czy budowy ścian w przypadku urządzeń ściennych), jak i po ich wprawieniu. Powinny się one znaleźć na odpowiedniej wysokości, min. 2 m od podłogi. Instalację tych urządzeń lepiej zostawić fachowcom – ma się wtedy pewność właściwego ich zamontowania.