Któż z nas nie kocha zapachu prawdziwych, wędzonych w dymie, mięs? A jednak próżno szukać ich na półkach sklepów osiedlowych i marketów. Bywają oczywiście dostępne w sklepach z żywnością, ale w astronomicznych cenach. A tymczasem możesz zrobić je samodzielnie i to w cenie samego zakupu mięsa. Musisz tylko podjąć trud budowy wędzarni ogrodowej. To łatwiejsze niż myślisz! Oto poradnik krok po kroku.
Dlaczego warto mieć własną wędzarnię?
Powodów, dla których wędzarnia ogrodowa stanie się Twoją najbardziej trafioną inwestycją, jest wiele, lecz my wymienimy tylko te najważniejsze.
Pierwszy z nich jest fakt niskiej jakości wędlin dostępnych w sklepach. Wystarczy tylko ich dotknąć – są wilgotne, czasem nawet lepkie. Ich zapach w niczym nie przypomina zapachu wysokiej jakości wędzonych wyrobów. Natomiast przeczytanie składu tych wędlin może przyprawić o ból głowy – pełno w nich stabilizatorów, konserwantów, polepszaczy smaku i aromatu oraz barwników. A przecież, aby zrobić smaczne wędliny, wcale nie potrzebujemy tych wszystkich substancji!
Kolejna sprawa to cena wędlin. Aby kupić prawdziwe wędzone mięso, trzeba zapłacić za nie od 50 złotych za kilogram wzwyż. Jeśli będziesz miał własną wędzarnię, ten sam (a może nawet lepszy) efekt uzyskasz za 20 – 30 złotych, w zależności od tego jakiego rodzaju mięso kupisz. A zaopatrując się w większą ilość mięsa w ubojni lub u myśliwego, zapłacisz jeszcze mniej. Opłaca się, prawda?
Wędzenie to najlepsza metoda konserwacji mięsa. Przygotowując własne wyroby będziesz miał nieustanny, swobodny dostęp do pysznych i zdrowych wyrobów, możesz przygotować z nich także wspaniałe prezenty świąteczne dla Twojej rodziny i sąsiadów – z pewnością docenią taki podarunek.
W szerszej perspektywie możesz także podjąć wyzwanie świadczenia usług i rozpocząć sprzedaż własnych wyrobów według opracowanych przez Ciebie receptur.
Co można przyrządzić w wędzarni?
Metodą wędzenia możemy zakonserwować każdy rodzaj mięsa:
- dziczyznę,
- wieprzowinę,
- baraninę,
- wołowinę,
- szynki,
- łopatki,
- polędwice,
- a nawet ryby i kiełbasy.
Tak przygotowane, będą nie tylko pyszne i aromatyczne, ale także świeże i zdatne do spożycia przez długi czas. Będą także zachwycały swoją konsystencją – miękką i kruchą. A jak to zrobić?
Przed umieszczeniem mięs w wędzarni, należy je najpierw zapeklować. To proces dość skomplikowany i złożony, a ponieważ nie jest tematem tego poradnika – nie będziemy omawiać go szerzej. Wystarczy wspomnieć, że zapeklowane mięsa należy powiesić w komorze wędzarniczej i wędzić w gorącym dymie nie dłużej niż 3 godziny.
Druga metoda to wędzenie na zimno, w temperaturze od 16 do 24 stopni Celsjusza. Istotnym czynnikiem jest także wilgotność powietrza – powinna wynosić około 85%, a uzyskamy ją poprzez ustawienie na dnie komory garnka z wodą. Wędzenie tą metodą jest znacznie dłuższe – trwa od kilkunastu godzin do nawet kilkunastu dni. Długość tego procesu uzależniona jest od rodzaju przygotowywanego mięsa oraz wielkości jego kawałków.
Jak zbudować wędzarnię?
Budowa wędzarni ogrodowej jest właściwie dziecinnie prosta i zajmie Ci nie więcej jak kilka godzin.
Każda wędzarnia składa się z trzech elementów: komory wędzarniczej, w której zawieszamy mięsa, paleniska oraz kanału dymnego, który je ze sobą łączy. Teraz ważne jest aby komora wędzarnicza znajdowała się wyżej niż palenisko – inaczej dym nie będzie do niej docierał. Aby uzyskać ten efekt, wykorzystaj naturalną pochyłość terenu lub usyp kopiec z ziemi i na jego wierzchołku postaw komorę. Możesz w tym celu wykorzystać różnorodne materiały. Najprostsze komory mogą zostać zrobione z metalowych szafek, starej beczki lub cegieł, a nawet polnych kamieni.
Zaczynając od dna komory, wykop rów długi na 1,5 – 2 metrów, a na jego końcu uformuj palenisko – to zagłębienie o wymiarach 50 x 50 cm, w którym będziesz rozpalał ogień. Zabezpiecz jego krawędzie rzędami cegieł, a na ich wierzchu połóż przykrywkę – może to być przycięty kawałek blachy. Dzięki temu dym nie będzie uciekał, tylko trafi do kanału dymnego. Kanał natomiast powinien mieć nachylenie od 15 do 20 stopni, aby dym mógł bez przeszkód wędrować do komory.
W komorze wędzarniczej należy zamocować pręty z hakami lub metalowe siatki, na których powiesimy mięso.
To przepis na najbardziej ekonomiczną wersję wędzarni. Ale nie zawsze najtańsze jest najlepsze. Kiedy mamy do czynienia z ogniem – najlepiej postawić na jakość i bezpieczeństwo.
Na co zwrócić uwagę?
Można także kupić gotowe wędzarnie ogrodowe lub same ich projekty. Prawdopodobnie najlepszym wyjściem jest jednak zakup projektu i specjalnych materiałów. Nie każdy z nas ma przecież beczki, cegły i inne elementy, które można przeznaczyć na budowę wędzarni.
Wędzarnia jest specyficznym obiektem, który może stwarzać ryzyko pożaru, jeśli nie zadbamy o jego odpowiednią konstrukcję i zabezpieczenie. Samo palenisko nie może być wykonane z byle czego – zabudowanie go lub przykrycie niewłaściwymi materiałami może być przyczyną kłopotów.
Warto także pamiętać, że tylko najlepsze materiały ogniotrwałe i ognioodporne zapewniają nam bezpieczeństwo, a przy tym utrzymują wysoką temperaturę przez odpowiednio długi czas. Jakiego rodzaju są to materiały i gdzie można je kupić?
Jakie materiały do budowy kupić?
Najpierw omówmy krótko, które z elementów powinny być wykonane z materiałów ogniotrwałych. To przede wszystkim palenisko – jego dno oraz ściany. W tym celu warto wykorzystać żaroodporne izolacyjne płyty wermikulitowe oraz wysokoglinową cegłę szamotową.
Podobnie ma się rzecz z komorą wędzarniczą. Możemy oczywiście wykonać ją ze starej beczki, resztek cegieł i zebranych własnoręcznie kamieni polnych. Prościej jednak będzie zamówić gotową komorę lub dodatkową ilość cegieł szamotowych. Postawiona z nich komora będzie dobrze się prezentowała, świetnie wywiązywała się ze swoich zadań, ale przede wszystkim – będzie całkowicie bezpieczna w stosowaniu.
Gdzie kupić materiały?
Materiały na wędzarnie ogrodowe najlepiej kupić bezpośrednio u producenta specjalistycznych materiałów ogniotrwałych i ognioodpornych. Dlaczego? Ponieważ tylko producent zagwarantuje Ci najwyższą jakość swoich produktów, a co za tym idzie – absolutną pewność co do ich funkcjonalności i oczywiście bezpieczeństwa.
Jednym z wiodących na rynku producentów takich właśnie materiałów jest firma Vitcas. W jej ofercie znajdziesz wszystkie materiały, które umożliwią Ci zbudowanie własnej wędzarni. Ale nie tylko – warto się zwrócić do niej także wtedy, kiedy pragniesz mieć własny grill ogrodowy, czyli grill murowany albo piec chlebowy.
Zakup materiałów ogniotrwałych nie jest drogi, a z pewnością zwróci Ci się wielokrotnie, kiedy przestaniesz kupować wędliny w sklepach.
Wędzarnie ogrodowe to elementy tak zwanej małej architektury, a pozwolenie na ich budowę nie jest wymagane. Możesz więc bez obaw zbudować własną i cieszyć się codziennie smakiem i aromatem wspaniałych wędlin. To zdrowsze i o wiele tańsze wyjście niż spożywanie gotowych wędlin ze sklepu.