Duża ilość przeszkleń w budynkach ma swoje dobre i złe strony. Ogromne okna lub przeszklone ściany dostarczają naturalnego światła i mają ogromne znaczenie przy ekologicznym ogrzewaniu. Bardzo mało mówi się w mediach o wadzie wielkich przeszkleń i szklanych budynków – są jedną z głównych przyczyn śmiertelności ptaków. Kolizje ptaków z budynkami są tematem tabu w debacie społecznej.
Kolizje ptaków z budynkami- coraz poważniejszy problem.
Ogromna popularność szklanych budynków powoduje, że deweloperzy i właściciele budynków nie chcą ujawniać czarnej strony tego typu budownictwa. Mają świadomość wrażliwości ludzi na krzywdę zwierząt obawiają się konsekwencji wizerunkowych ujawnienia tego problemu. Brakuje im też wiedzy o tym, jak redukować ryzyko kolizji ptaków z budynkami. Nie jest to temat nowy. Wiele osób widziało uderzenia ptaków w szybę samochodu. Kolizje ptaków z budynkami to druga przyczyna śmierci tej grupy zwierząt. W miastach większym zagrożeniem są jedynie dzikie koty.
Badania naukowe dotyczące kolizji ptaków z budynkami
Zjawisko ptasich kolizji w z budynkami interesuje naukowców. Badania nad skalą śmiertelności prowadzone w USA, Kanadzie, Austrii, Szwajcarii, Niemczech czy Polsce. Połączone są testowaniem coraz nowszych i skuteczniejszych rozwiązań minimalizujących. W niektórych miastach (głównie w USA) w trybie uchwały wprowadza się systemowe rozwiązania w zakresie minimalizowania ryzyka ptasich kolizji. Obowiązują one we wszystkich nowych inwestycjach. Próby redukowania ryzyka kolizji ptaków z budynkami przynoszą podwójną korzyść – chronią ptaki i rozwijają zrównoważone budownictwo, co pozwala zachować bioróżnorodność na danym obszarze.
Obiekty budowlane, z którymi zderzają się ptaki
Wspomniane wyżej badania naukowe wykazały, że ptaki najczęściej zderzają się z: oknami, szklanymi ścianami, ekranami akustycznymi, wiatami przystanków oraz przeszkleniami balkonów.
Znana jest przybliżona skala problemu. Dane europejskie dotyczą głównie kolizji ptaków z ekranami akustycznymi i wiatami przystankowymi. Metody zabezpieczania szklanych elementów są pomijane na etapie projektowym lub wykonawczym.
Nieświadomość problemu wśród inwestorów
Warto uświadamiać społeczeństwu powyższy problem. Organizacje prozwierzęce i lokalne społeczności, które będą świadome wagi problemu, będą mogły domagać się od inwestorów zabezpieczeń chroniących ptaki. Brak zainteresowania inwestorów i zarządców budynków tym problemem wynika z nieświadomości jego istnienia, a także braku rozwiązań systemowych i katalogu dobrych praktyk w zakresie zmniejszania ryzyka kolizji ptaków z budynkami.
Najważniejsze przyczyny śmiertelności ptaków
Trudność w dokładnym określeniu, ile ptaków ginie w wyniku kolizji z szklanymi obiektami lub elementami budynków, wynika z braku precyzyjnego określenia przyczyny śmierci ptaka. Duża ilość ptactwa jest ofiarami drapieżników: kotów, kun, lisów i myśliwych. Najwięcej kolizji ptaków z budynkami jest odnotowywana w czasie wysokiej wilgotności powietrza i w warunkach ograniczonej widoczność, np.: podczas mgły, opadów, czy zachmurzenia. W takiej sytuacji, ptaki, aby utrzymać właściwy kierunek i orientację, obniżają bezpieczny pułap lotu, co doprowadza do kolizji ze szklanymi elementami budynku.
Skala zagrożenia
Każdy obiekt posiadający przeszklenia może być śmiertelną pułapką dla ptaków. Skala zagrożeń generowanych przez wieżowiec i dom jednorodzinny jest różna. Niższe budynki zwiększają ryzyko śmiertelności ptaków. Znaczenie dla tego zjawiska ma również lokalizacja budynku. Ptaki prowadzące nocny tryb życia są częściej narażone na wypadek niż gatunki prowadzące aktywność dzienną. Większość kolizji ptaków z budynkami ma miejsce nad ranem, kiedy skrzydlate zwierzęta kończąc lot, szukają miejsca do lądowania.
Najwięcej takich sytuacji ma miejsce w okresach lęgowych, kiedy to młode osobniki uczą się latać i nie mają jeszcze doświadczenia. Bardzo często rozbiciu o szybę w budynku ulegają młode ptaki, co niekorzystnie wpływa na populację konkretnych gatunków.