Konieczność zainstalowania systemu oddymiania klatek schodowych w budynkach wielokondygnacyjnych wynika z krajowych przepisów techniczno-budowlanych oraz o ochronie przeciwpożarowej. Na klatce schodowej należy zapewnić takie warunki, aby w razie pożaru użytkownicy mogli opuścić budynek lub przetrwać, czekając na ratunek. Co musisz wiedzieć o oddymianiu klatki schodowej?
Rodzaje systemów oddymiania klatki schodowej
Jak zrealizować inwestycję budowlaną zgodnie z przepisami, które wymagają zamontowania urządzeń do oddymiania lub zapobiegania zadymieniu? Najczęściej stosuje się system:
- oddymiania grawitacyjnego,
- oddymiania wspomagany nawiewem mechanicznym,
- różnicowania ciśnienia.
Zarówno systemy oddymiania, jak i różnicowania ciśnienia, powinny być uruchamiane samoczynnie przez odpowiednie czujniki.
Najwyższy poziom bezpieczeństwa zapewniają systemy różnicowania ciśnienia, jednak ich zainstalowanie w budynku wiąże się ze znacznymi nakładami (ich koszt jest ok. 5 razy większy niż w przypadku oddymiania grawitacyjnego oraz ok. 2-2,5 razy większy niż w przypadku oddymiania wspomaganego nawiewem)[1]. Względy ekonomiczne decydują więc o tym, że w budynkach najczęściej stosuje się systemy oddymiania.
Elementy wykorzystywane w systemie oddymiania klatek schodowych
Systemy oddymiana klatek schodowych składają się z różnych współdziałających urządzeń i podzespołów.
- Klapa dymowa na stropie klatki schodowej lub ścienne urządzenia oddymiające (tych drugich nie zalecają dla systemu grawitacyjnego wytyczne CNBOP-PIB, ponieważ rozwiązania elewacyjne są bardziej podatne na zakłócenia związane z parciem wiatru).
- Centrala sterująca oddymianiem. To urządzenie elektryczne odbierające sygnał z czujników dymu i systemu sygnalizacji pożarowej, które steruje całym systemem. W przypadku oddymiania grawitacyjnego najlepiej zamontować ją blisko elementu wykonawczego o największym zapotrzebowaniu na energię elektryczną – w pobliżu klapy dymowej na stropie. Dzięki temu klapa może zostać otwarta w ciągu 60 s od wykrycia dymu. Po zadziałaniu systemu nie ma już konieczności dostarczania energii elektrycznej, dlatego ryzyko uszkodzenia centrali przez pożar nie wpływa na bezpieczeństwo instalacji. Z kolei dla oddymiania wspomaganego nawiewem mechanicznym centralę najlepiej zainstalować w pomieszczeniu technicznym (najbliżej wentylatora i z dala od gorących gazów pożarowych) ponieważ prąd musi być dostarczany przez 30 minut lub więcej – przez cały czas ewakuacji i akcji ratowniczej.
- Zasilacz systemu oddymiania. Źródło energii, które musi mieć certyfikat na zgodność z PN-EN 12101-10.
Poza tym – w zależności od rodzaju systemu – konieczny jest otwór napływu powietrza kompensacyjnego albo nawiew mechaniczny. Oba są umiejscowione na najniższych kondygnacjach klatki schodowej. Otworem napływu mogą być drzwi na poziomie wyjścia z budynku (koniecznie automatycznie otwierane), okna lub czerpnie z żaluzjami.
Zgodnie z wytycznymi CNBOP-PIB to nawiew mechaniczny jest zalecanym rozwiązaniem. Jego montaż nie zwiększa drastycznie kosztów inwestycji, za to poziom niezawodności systemu znacznie się poprawia. Nawiew mechaniczny sprawia, że cała instalacja oddymiająca jest mniej podatna na zakłócenia atmosferyczne, nieszczelności czy zmianę objętości gazów pożarowych, zapewnia bowiem stały przepływ mieszaniny powietrza i dymu przez otwór odprowadzający. Ponadto oddymianie wspomagane umożliwia użytkownikom bezpieczne opuszczenie budynku od parteru do kondygnacji objętej pożarem.
Dlaczego oddymianie klatek schodowych jest tak ważne?
Inwestorzy powinni poważnie podejść do systemów oddymiania klatek schodowych i dróg ewakuacyjnych nie tylko dlatego, że wymagają tego przepisy prawa budowlanego. Dymy i gazy powstające w czasie pożarów są przyczyną zatruć wysoce toksycznymi substancjami i uniemożliwiają ewakuację użytkowników oraz pracę ekip ratunkowych. Nieskuteczna wentylacja pożarowa to bezpośrednie zagrożenie ludzkiego życia! Dlatego tak istotne jest, aby system oddymiania klatek schodowych został zaprojektowany i wykonany prawidłowo.
Źródła:
[1] https://inzynierbudownictwa.pl/oddymianie-klatek-schodowych-przepisy-i-praktyka/. [dostęp online: 19.09.2023].