Czy słyszałeś o certyfikacie LEED? Jest to obecnie drugi najczęściej stosowany na świecie standard oceny budynków pod względem ich szeroko pojętej ekologiczności. O tym, jakie budynki mogą ten certyfikat otrzymać — i o czym muszą pomyśleć architekci, aby na niego zasłużyć, piszemy w dzisiejszym tekście.
Certyfikat LEED — co to jest i jakie obiekty mogą go otrzymać?
System LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) to wielokryterialna metoda certyfikacji budynków pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne oraz zdrowie użytkowników. Został on opracowany pod koniec ubiegłego stulecia przez amerykańską organizację Green Building Council (GBC), propagującą ideę — jak sama nazwa wskazuje — zielonego budownictwa. Certyfikatem LEED wyróżnia się te obiekty, które mogą pochwalić się najnowocześniejszymi rozwiązaniami z zakresu gospodarki wodnej oraz energetycznej, środowiskiem wewnętrznym sprzyjającym pracy, nauce i codziennemu życiu oraz poszanowaniem wobec otaczającego je ekosystemu.
Innymi słowy — certyfikat LEED to znak, że dany budynek powstał z myślą o zasadach ekologicznego projektowania. I, oczywiście, spore wyróżnienie na tle innych nieruchomości.
Zielony certyfikat może trafić do budynku niemal każdego typu. Od nieruchomości mieszkaniowych, poprzez zakłady przemysłowe po obiekty użyteczności publicznej czy centra handlowe. Co ważne, certyfikat LEED przyznaje się także budynkom już istniejącym — ze względu na wdrożoną strategię eksploatacji lub aranżację wnętrz. Wśród głównych kategorii certyfikacyjnych (według najnowszej wersji, LEED v4) wyróżnia się:
- BD+C (Building Design and Construction) — dotyczy fazy projektowania oraz budowy nowych nieruchomości;
- Homes — przyznawana budynkom mieszkalnym;
- O+M (Operations and Maintenance) — dotyczy strategii utrzymania i eksploatacji już funkcjonujących budynków;
- ID+C (Interior Design and Construction) — obejmuje projektowanie i aranżację wnętrz;
- ND (Neighborhood Development) — przyznawana projektom całych “sąsiedztw”… czyli naszych osiedli.
Jak uzyskać certyfikat LEED?
O przyznanie certyfikatu LEED trzeba się trochę postarać — proponowane przez GBS wymogi są bardzo rygorystyczne. Budynek (oraz jego projekt) poddawany jest ocenie w siedmiu kategoriach:
- wpływ obiektu na otaczający go teren (włącznie z gruntem „pod budowę”);
- gospodarka wodna;
- gospodarka energetyczna;
- jakość środowiska wewnętrznego (panująca temperatura, poziom nasłonecznienia, jakość powietrza);
- wykorzystane przy budowie materiały;
- położenie obiektu oraz dostęp do transportu publicznego (lub np. infrastruktury rowerowej);
- innowacyjność (uwzględniająca zielone rozwiązania, których nie da się przyporządkować pozostałym kategoriom).
Każda z powyższych kategorii kryje w sobie kilka „wymogów krytycznych” — których niespełnienie automatycznie skreśla budynek z procesu certyfikacyjnego. Przykładem jest chociażby wdrożenie nowoczesnego systemu wymiany powietrza w pomieszczeniach (HVAC). Jeżeli danemu obiektowi uda się „odhaczyć” wszystkie punkty krytyczne, dokonywana jest ocena pozostałych kryteriów. W zależności od tego ile punktów otrzyma projekt na tym etapie, przyznany mu zostanie certyfikat LEED na poziomie Certified, Silver, Gold lub Platinum.
Procesem certyfikacji zajmuje się amerykańska Green Building Council — za pośrednictwem jednego z akredytowanych konsultantów (LEED AP). W Polsce można m.in. zdobyć certyfikat LEED od JWA — organizacji zrzeszającej ekspertów z dziedziny zielonego budownictwa.
Właściwa praca w systemie LEED przebiega w dwóch fazach — projektowej, czyli od koncepcji budynku od sporządzenia pełnej dokumentacji projektowej, oraz realizacji — a więc od rozpoczęcia prac na placu budowy do przekazania budynku do użytkowania. Wyznaczony AP towarzyszy deweloperom i architektom na każdym etapie — jego zadaniem jest przede wszystkim interpretacja wymogów LEED, koordynacja dokumentacji projektowej i pośredniczenie w kontakcie z GBC. Ostatecznie to właśnie na podstawie jego raportów podejmowana jest decyzja o przyznaniu certyfikatu.