Wraz z pojawieniem się nowoczesnych okien zapewniających całkowitą szczelność, w budynkach wyposażonych w wentylację naturalną (grawitacyjną), mechaniczną wywiewną i hybrydową (połączenie grawitacyjnej z mechaniczną wywiewną) pojawił się problem niedostatecznej ilości świeżego powietrza.
Prostym rozwiązaniem kwestii niewydajnej wentylacji są nawiewniki okienne lub ścienne – ich montaż zapewni stały napływ strumienia powietrza potrzebnego do prawidłowego działania systemu wentylacji. Oba typy nawiewników można znaleźć w ofercie firmy Brevis. Przyjrzyjmy się im nieco bliżej.
Charakterystyka nawiewników ściennych
Nawiewniki ścienne, zwane też nawietrzakami, to stosunkowo małe (przynajmniej jeśli chodzi o widoczne elementy) urządzenia mechaniczne montowane w ścianach zewnętrznych budynku, których zadaniem jest zapewnienie stałego, kontrolowanego napływu powietrza zewnętrznego.
Standardowy nawiewnik ścienny na ogół składa się z trzech części – wewnętrznego regulatora, zewnętrznej czerpni i łączącej je rury kanału przelotowego wprawionej w otwór w ścianie. W przypadku nawiewników glifowych dochodzi jeszcze ukryta w warstwach tynku i ocieplenia puszka glifowa łącząca się z kanałem przelotowym od zewnątrz. Dawniej to właśnie w rurze kanału przelotowego zakładane były filtry powietrza – aby można było je wymienić, konieczny był demontaż całego regulatora. Obecnie jednak filtry są zwykle montowane w czerpni/puszce glifowej i mają postać wygodnych kasetek (co znacznie ułatwia ich wymianę).
Rodzaje nawietrzaków ściennych
Nawiewniki ścienne dzieli się na podstawie sposobu sterowania. Biorąc ten czynnik pod uwagę, możemy wyróżnić trzy typy nawietrzaków: ręczne, automatyczne i hybrydowe. Nawiewniki sterowane automatycznie dzielą się następnie na trzy podtypy – higrosterowane, termostatyczne i ciśnieniowe.
W pierwszym przypadku nawiewniki wyposażone są w pokrętło lub inny mechanizm umożliwiający ręczne ustawienie stopnia otwarcia przesłony regulatora. To proste rozwiązanie ma jedną poważną wadę – można bardzo łatwo zapomnieć o odpowiednim wyregulowaniu nawiewnika. Stosunkowo często dochodziło więc do sytuacji, gdy pozostawiony sam sobie nawietrzak wychładzał dane pomieszczenie, np. gdy wyszło się z domu w sezonie grzewczym bez przymknięcia nawiewnika.
W przypadku nawietrzaków sterowanych automatycznie mamy do czynienia z mechanizmami umożliwiającymi regulację ich pracy bez ingerencji użytkownika. Nawiewniki higrosterowane reagują na zmiany względnej wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Modele termostatyczne działają w oparciu o zmiany temperatury na zewnątrz, przymykając otwór nawiewnika, gdy spadnie ona poniżej określonej wartości (a ogół jest to 0°C). Nawiewniki ciśnieniowe regulują ilość powietrza nawiewanego na podstawie różnicy gęstości powietrza (a więc i jego ciśnienia) we wnętrzu pomieszczenia i na zewnątrz budynku.
Nawiewniki ścienne hybrydowe to po prostu połączenie dwóch poprzednich typów – są sterowane automatycznie, ale mają też wbudowany mechanizm umożliwiający ręczne zablokowanie przesłony w danym położeniu.
Sposoby montażu
Biorąc pod uwagę sposób montażu, nawiewniki ścienne można podzielić na dwa typy – proste i glifowe.
W nawiewnikach prostych kanały przelotowe mają prostoliniowy przebieg, a czerpnie są montowane bezpośrednio na ścianie zewnętrznej, przez co mogą wpływać na ogólną estetykę elewacji (choć w nowoczesnych modelach można dobrać je kolorystycznie do wykończenia elewacji, co znacznie zniweluje owe zaburzenia estetyczne).
Nawietrzaki glifowe (lub węgarkowe) są znacznie bardziej dyskretne – ich czerpnie montuje się w pionowej części elewacji przylegającej bezpośrednio do ramy okiennej (czyli w tzw. węgarku lub glifie). Ma to wpływ nie tylko na estetykę urządzenia, ale także przebieg kanału – puszka glifowa łączy się z resztą kanału pod kątem prostym. Taki układ pozytywnie wpływa na właściwości akustyczne, ale też utrudnia swobodny napływ powietrza ze względu na większy opór hydrauliczny układu. Dlatego poleca się stosować je raczej w budynkach z wentylacją mechaniczną wywiewną lub hybrydową.
Charakterystyka nawiewników okiennych
Nawiewniki okienne są niewielkimi urządzeniami mechanicznymi przeznaczonymi do montażu w stolarce okiennej lub jej bezpośrednim sąsiedztwie (nad górną częścią ramy). Podobnie jak nawietrzaki ścienne, służą do zapewnienia stałego i kontrolowanego napływu świeżego powietrza nawiewanego z zewnątrz. Na ogół mają podłużny kształt i składają się z dwóch części – zewnętrznej czerpni i wewnętrznego regulatora. W przeciwieństwie do nawietrzaków, w kanał przelotowy nawiewnika okiennego nie wprawia się żadnych dodatkowych elementów. Nawiewniki okienne mogą być montowane w każdym typie okien – drewnianych, aluminiowych i z PVC. Co ważne, część typów można wprawić od razu na etapie produkcji okna (lub przygotować stosowne otwory, co jest wymogiem przy oknach aluminiowych).
Rodzaje nawiewników okiennych
Podobnie jak ich ścienne odpowiedniki, nawiewniki okienne można podzielić na dwie grupy – ręczne i automatyczne. Wśród urządzeń automatycznych wyróżniamy kolejne trzy typy: higrosterowane, ciśnieniowe i hybrydowe.
Pod względem zasad działania nie różnią się właściwie od urządzeń ściennych – jedyną wyraźną różnicą jest posiadanie przez wiele modeli automatycznych możliwości dodatkowego sterowania ręcznego. A zatem okienne nawiewniki higrosterowane reagują na względną wilgotność powietrza w pomieszczeniu, a ciśnieniowe działają na podstawie różnic w ciśnieniach (a więc i gęstości) powietrza między pomieszczeniem a zewnętrzem.
Zupełnie różne są natomiast modele hybrydowe – nawiewnik okienny tego typu stanowi połączenie regulatora higrosterowanego z czerpnią ciśnieniową. Dzięki temu łączy w sobie zalety obu typów.
Nawiewniki okienne – sposoby montażu
Pod względem sposobu montażu, nawiewniki okienne dzieli się na trzy grupy – szczelinowe, wrębowe i montowane na ramie.
Nawiewniki szczelinowe wymagają frezowania otworów w przylgach ościeżnicy i skrzydła (okna PVC) lub tylko skrzydła/ościeżnicy (okna drewniane). Wielkość szczelin zależy od danego modelu i jest podawana przez producenta.
Modele wrębowe wiążą się z minimalną ingerencją w konstrukcję okna – wycina się i wymienia trzy fragmenty uszczelki (jeden w skrzydle i dwa w ramie) i przykręca nawiewnik w odpowiednim miejscu. Również tutaj dokładne wymiary zależą od danego nawiewnika.
Natomiast te montowane na ramie w ogóle nie ingerują w samo okno – ich kanał przelotowy znajduje się między nadprożem a górną częścią ramy. Dzięki temu można je zakładać także na okna z roletą zewnętrzną i nowoczesne drzwi podnoszono-przesuwne typu HS. Niestety mają też jeden zasadniczy minus – można je zainstalować tylko w momencie wprawiania okna i nie da się ich założyć na już zamontowanym oknie.
Które nawiewniki wybrać?
Wybór między tymi dwoma opcjami to w dużej mierze kwestia osobistych preferencji – nowoczesne urządzenia obu typów są do siebie bardzo zbliżone pod względem najważniejszych parametrów, takich jak ilość powietrza nawiewanego do wnętrza czy precyzja sterowania. Oba typy można też wyposażyć w dodatkowe filtry antysmogowe/antyalergiczne i tłumiki akustyczne. Są również zabezpieczone przed osiadaniem pary wodnej na powierzchni czerpni.
Nawiewniki ścienne oferują nieco lepsze tłumienie dźwięków – 57 dB w stosunku do 48 dB oferowanych przez nawiewniki okienne. Mogą też mieć zdecydowanie większe kanały przelotowe, co pozwala uzyskać większy przepływ strumienia powietrza (różnica ta jest wyraźniejsza w przypadku starszych modeli), a tym samym ograniczyć ilość urządzeń potrzebnych do prawidłowej wentylacji budynku. Poza tym, w przeciwieństwie do modeli okienny, można je montować także w pomieszczeniach pozbawionych okien (wyłączając modele glifowe).
Nawiewniki okienne zdecydowanie wygrywają w kwestii ceny – są przynajmniej dwukrotnie tańsze. Nawet przy montażu szczelinowym, ten typ nawiewników jest znacznie łatwiejszy w instalacji – nawiewnik ścienny wymaga znacznie więcej wysiłku i wprawy. Okienne nawiewniki powietrza, a zwłaszcza modele wrębowe i montowane na ramie, są dużo bardziej dyskretne – przy prawidłowej instalacji pozostaną niemal niewidoczne.
Nawiewniki ścienne i okienne – podsumowanie
Ze względu na szczelność nowoczesnych okien, w domach i innych budynkach użyteczności publicznej, w których wykorzystana została wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna wywiewna, konieczne jest zapewnienie stałego dopływu świeżego powietrza. Obowiązek ten nakłada na nas prawo budowlane. Najprostszym rozwiązaniem tej kwestii jest montaż nawiewników ściennych lub okiennych. Nowoczesne sprzęty tego rodzaju mają dość zbliżone osiągi i wybór między nimi zależy w głównej mierze od kwestii estetycznych i finansowych.