Budynki wyposażone w systemy oddymiania klatek schodowych – scenariusze pożarowe

Scenariusz pożarowy to dokument opisujący sekwencję kluczowych zdarzeń występujących w czasie pożaru dla konkretnego typu budynku, uwzględniający min. zachowanie poszczególnych elementów systemu przeciwpożarowego. Tworzenie scenariuszy pożarowych jest wymagane przez prawo, a więcej informacji na ich temat można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej oraz Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. W tym artykule zostanie przybliżona kwestia podstawowych założeń scenariuszy pożarowych dla budynków wyposażonych w klatki schodowe.

Budynki średniowysokie typu ZL IV z klatkami schodowymi niezabudowanymi lub niezamykanymi drzwiami pożarowymi

W przypadku takich budynków w scenariuszu pożarowym należy rozpatrzyć dwa główne przypadki:

1. Kiedy w lokalu w budynku podczas inicjacji pożaru znajdowały się osoby świadome pożaru oraz zostawiające podczas ewakuacji otwarte drzwi – w takim wypadku ogień łatwo może rozprzestrzenić się na zewnątrz lokalu, zajmując większą część budynku. Dodatkowo, dym ulatniający się z płonącego mieszkania może znacząco pogarszać widoczność a co za tym idzie – utrudniać ewakuację. Z tego powodu konieczne w takich budynkach jest zastosowanie mechanicznego systemu oddymiania, który pozwoli na zniwelowanie zadymienia na piętrach poniżej ogniska pożaru. Gdyby to był jedyny przypadek w scenariuszu dla takiego typu budynków, to wystarczyłoby, aby czujki dymu zamontowane były jedynie na każdej kondygnacji klatki schodowej a uruchomienie dwóch naraz wyzwalałoby alarm.
2. Kiedy w czasie pożaru w lokalu nikt się nie znajdował lub były tam osoby nieświadome pożaru. W takim wypadku zaproponowane w punkcie pierwszym rozmieszczenie czujek nie pozwoliłoby zapewnić bezpieczeństwa mieszkańcom, ponieważ zanim uruchomiłby się alarm, pożar mógłby się znacząco rozwinąć (dym przez zamknięte drzwi doleciałby do czujki na klatce schodowej z opóźnieniem). Aby taki przypadek nie stanowił zagrożenia, zaleca się albo wzbogacenie systemu o czujniki dymu w każdym mieszkaniu a po wykryciu przez nie pożaru zawiadomienie sygnałami dźwiękowymi i świetlnymi lokatorów budynku o pożarze, albo zastosowanie innego systemu alarmowego, w którym system oddymiania jest uruchamiany już poprzez sygnał czujki zlokalizowanej w każdym z mieszkań.

Budynki wysokie typu ZL IV

            Przepisy dotyczące budynków wysokich są znacznie bardziej restrykcyjne. Prawo wymaga, aby min. były w nich stosowane drzwi przeciwpożarowe, a same klatki schodowe skutecznie oddzielone od części mieszkalnych. Z tego powodu, wystarczy, aby system ostrzegawczy opierał się na czujkach zamontowanych na kolejnych piętrach klatki schodowej.

Budynki średniowysokie typu ZL IV z klatkami schodowymi obudowanymi i zamykanymi drzwiami przeciwpożarowymi

Budynki tego typu, ze względu na lepszy poziom zabezpieczeń, nie wymagają zastosowania mechanicznego systemu oddymiania. Dzięki odcięciu przepływu dymu z części mieszkalnych na klatkę schodową, oddymianie grawitacyjne przy pomocy klap dymowych i otworów napowietrzających jest w zupełności wystarczające. System oddymiania powinien móc być dodatkowo uruchamiany przy pomocy ręcznych przycisków, zlokalizowanych na co trzecim piętrze na klatce schodowej oraz na parterze, przy wyjściach z budynku.

Średniowysokie oraz niskie budynki użyteczności publicznej

            Prawo wymaga, aby budynki użyteczności publicznej z klatkami schodowymi były wyposażone w mechaniczny system oddymiania. Ponadto, przy klatkach schodowych powinny być stosowane drzwi przeciwpożarowe. Dzięki temu, po wykryciu pożaru oraz zamknięciu poszczególnych segmentów, łatwiej prowadzić ewakuację kondygnacji poza ogniskiem pożaru. Jeśli budynek posiada system sygnalizacji przeciwpożarowej, to uruchamianie oddymiania klatek schodowych powinno odbywać się właśnie przy jego pomocy, w innym wypadku czujki powinny zostać standardowo rozmieszczone na każdej kondygnacji poszczególnych klatek schodowych. Dodatkowo, należy zamontować ręczne przyciski uruchamiania systemu, które mają być zlokalizowane na każdym piętrze przy drzwiach klatki schodowej.

Obliczanie powierzchni napowietrzającej klap dymowych

W budynkach niskich i średniowysokich klapy dymowe muszą mieć powierzchnię czynną równą minimum 5% powierzchni rzutu poziomego podłogi klatki schodowej, a dodatkowo powierzchnia klapy nie może być mniejsza niż 1m². W budynkach wysokich ten stosunek jest większy i minimalna powierzchnia czynna klap dymowych wynosi 7,5% pola rzutu poziomego podłogi. Aby obliczyć minimalną powierzchnię klap dymowych należy zwyczajnie pomnożyć metraż podłogi klatki schodowej odpowiednio przez 0,05 lub 0,075. Klapy powinny być usytuowane jak najbardziej centralnie względem podłogi klatki schodowej. Dokładne rozwiązania techniczno- projektowe powinny być konsultowane ze specjalistą posiadającym odpowiednie doświadczenie i uprawnienia.

Więcej informacji o Systemach Oddymiana na stronie http://systemyflortech.pl/system-oddymiania/.