Najnowsze warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki WT 2017, wymagają od projektantów i inwestorów stosowania na coraz większą skalę rozwiązań energooszczędnych. Dotyczy to ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Można sądzić, że wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła jest praktycznie niezbędna w nowych budynkach. Co więcej, wymagania w tym obszarze będą coraz bardziej restrykcyjne. Budynek zaprojektowany w 2017 roku na źródle ciepła gazowym lub węglowym z wentylacją grawitacyjną, nie będzie spełniać nowych warunków technicznych.
Jakie są wymagania prawne?
Wejście w życie nowych warunków technicznych dla budynków zawartych w nowelizacji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury (z dnia 12 kwietnia 2002 roku), oznacza obowiązek zapewnienia właściwego poziomu EP w nowych obiektach. Wskaźnik ten określa wartość rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Innymi słowy, jest on wyrazem efektywności energetycznej budynku. Obecnie wartość wskaźnika EP w Polsce wynosi 95 kWh/(m2.rok), a do 2021 roku ma zostać obniżona do 70 kWh/(m2.rok). Zdaniem ekspertów, osiągnięcie tak niskiej wartości nie będzie możliwe bez wdrożenia systemu rekuperacji. Jak się okazuje, w nowych budynkach, w których zastosowano wentylację grawitacyjną, większość strat ciepła spowodowana jest właśnie wentylacją (od 30% do nawet 45%). Najlepszą metodą na ograniczenie niekontrolowanego strumienia powietrza, wydaje się instalacja wentylacji mechanicznej albo hybrydowej.
W polskim budownictwie indywidualnym czy mieszkaniowym, małe centrale wentylacyjne, a inaczej rekuperatory, nadal utożsamiane są z luksusem. Jednak w perspektywie warunków zawartych w przywołanym rozporządzeniu, będą musiały stać się standardem. Oznacza to korzyści przede wszystkim dla samych mieszkańców, bowiem rekuperacja zapewnia lepszy komfort użytkowania oraz czyste powietrze w budynku. Eliminuje na przykład przedostawanie się smogu, pyłków, alergenów oraz insektów – co jest niezwykle istotne szczególnie dla alergików.
Obowiązek stosowania odzysku ciepła
Poza najważniejszym dokumentem, jakim są wspomniane WT z 2017 roku, opracowane zostały także normy prawne dotyczące wymogów ekoprojektu dla urządzeń grzewczych i wentylacyjnych (zawarte w rozporządzeniu nr 1253/2014). Rozporządzenie (nr 1253/2014) dotyczące wentylacji, nakłada obowiązek stosowania we wszystkich systemach nawiewno-wywiewnych odzysku ciepła. Oznacza to, że centrala wentylacyjna powinna być wyposażona w filtr, obudowę, przynajmniej dwa wentylatory z regulacją prędkości obrotowej oraz odzysk ciepła. Z kolei minimalna wartość odzysku ciepła powinna oscylować na poziomie 67%.
Czym różni się wentylacja naturalna od mechanicznej?
Wentylacja naturalna (grawitacyjna) jest trudna w kontrolowaniu, a co za tym idzie, nie daje gwarancji uzyskania odpowiedniego przepływu powietrza. Wpływ na jej działanie mają tak trywialne aspekty, jak choćby wiatr, różnice ciśnienia czy włączenie okapu w kuchni. To natomiast powoduje niską jakość powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych. Zważając na powyższe, inwestycja w rekuperator jest najłatwiejszym rozwiązaniem tego problemu.
W przypadku wentylacji grawitacyjnej, powietrze nawiewane jest do budynku poprzez różnego rodzaju nieszczelności, a te z kolei są istotnymi źródłami strat energii. Z tego powodu inwestorzy jak najbardziej starają się poprawiać parametry izolacyjności budynku, co natomiast ogranicza działanie wentylacji grawitacyjnej. W takiej sytuacji konieczny jest montaż specjalnych nawiewników zapewniających strumień świeżego powietrza. Inną wadą takiej wentylacji jest fakt, że powyżej 12°C przepływ powietrza nie ma racji bytu w obiektach z nawiewnikami, ponieważ występuje zbyt mała różnica ciśnienia, przez co wentylacja jest możliwa tylko za pomocą otwierania okien. Przez to następuje niekontrolowana strata powietrza już podgrzanego.
W przypadku wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła jest inaczej. Taka instalacja gwarantuje napływ przefiltrowanego powietrza niezależnie od warunków pogodowych. Dzięki temu z budynku skutecznie odprowadzane jest zużyte powietrze oraz wilgoć. Ponadto wykorzystuje się zużyte, podgrzane powietrze do ogrzania świeżego powietrza w wymienniku rekuperatora.
Jak zainstalować rekuperator?
Aby zainstalować wentylację mechaniczną, konieczne jest wykonanie projektu uwzględniającego lokalizację elementów nawiewnych i wywiewnych, kanałów, samej centrali oraz czerpni i wyrzutni. W obiektach o mniejszej powierzchni często stosuje się instalację wywiewną jedynie z pomieszczeń sanitarnych.
Musimy pamiętać o tym, że ilość powietrza, która jest nawiewana i wywiewana, musi się bilansować. Dlatego w projekcie wentylacji mechanicznej konieczne są obliczenia hydrauliczne oraz dobranie właściwej centrali wentylacyjnej. Rekuperator powinien być wyposażony w odpowiednią izolację obudowy oraz energooszczędne silniki wentylacyjne na prąd stały EC. W centrali musi też występować łatwy dostęp do modułu filtracyjnego. Po dokonaniu wyboru rekuperatora, należy również dobrać tłumiki, przepustnice czy skrzynki rozprężne. Ważne, by zostało także zapewnione miejsce na rewizje i by dostęp do nich nie był utrudniony. Wtedy czyszczenie instalacji i dalsza eksploatacja nie będą sprawiać problemów.
Właściwy dobór rekuperatora jest kluczem do efektywnej wentylacji. Jeżeli urządzenie jest za słabe do tłoczenia niezbędnej ilości powietrza, w pomieszczeniach nadal nie uzyskamy pożądanego komfortu. Dlatego warto zdecydować się na zakup centrali w firmie, która oferuje zarówno projekt instalacji, jej montaż oraz późniejszy serwis. Co ważne, nie wszystkie rekuperatory można serwisować w Polsce, dlatego bardzo istotne jest zwrócenie uwagi na ten aspekt przez dokonaniem zakupu.
Wnioski:
- nowe wytyczne jakim powinny odpowiadać budynki wprowadzą szereg restrykcji i obniżą dopuszczalną wartość wskaźnika energii pierwotnej (EP) na 70 kWh/(m2.rok) do 2021 roku,
- rekuperacja (wentylacja mechaniczna) będzie w praktyce niezbędna do utrzymania założonego wskaźnika EP,
- wentylacja mechaniczna redukuje straty cieplne w budynku dzięki ogrzewaniu powietrza nawiewanego,
- rekuperacja, dzięki wbudowanemu systemowi filtrów, gwarantuje w budynku czyste, świeże powietrze, co jest niezwykle ważne dla dzieci oraz dla alergików,
- filtry skutecznie redukują smog, kurz oraz zawartość alergenów w powietrzu.
Rekuperacja powinna byc obowiazkowa. Zastosowalem w swoim domu wentylacje mechaniczna i mam rekuperator z firmy Wanas. Rozwiązanie fantastyczne, nizsze rachunki za ogrzewanie, w domu jest ciepło i oddycha sie lepiej.